Çocuklar ve Teknoloji

Tüm dünya, covid-19 sebebiyle okul ve iş hayatının sekteye uğradığı, sosyal yaşamın sıfıra indiği, insanların evlerinde takılı kaldığı bir sene geçirdi. İnsanoğlu pek çok sorunla yüz yüze geldi. Bunun akabinde insanların psikolojik destek alma seviyelerinde ciddi bir artış oldu. Bu yaşanılan süreçte yetişkinlerin yanı sıra çocuklarda daha ciddi hasarlar meydana geldi. Yetişkinler bir noktada kendilerini rehabilite edebiliyorken, çocukların içine kapanmasının yanında ciddi bir teknolojiye yönelim söz konusu oldu. Sosyalleşme şekilleri tamamen değişti. Can sıkıntılarını oyunlarla atıyor, yemeklerini videolar izleyerek yiyor ve derslere bilgisayar ekranı ile katılıyorlar. Bu kadar uzun sürelerde teknolojiyle iç içe olmak, çocuklara ve ebeveynlere negatif birçok sıkıntıya yol açabiliyor. Burada çocukların teknolojiyi nasıl ve ne kadar kullanması konusu, ebeveynleri oldukça ilgilendiren bir mevzudur.

Teknolojinin Çocuklar Üzerinde Nasıl Bir Etkisi Var?

Çocukların ekran süreleri ebeveynler tarafından kontrol edilmezse, gelişimleri üzerine olumsuz etkileri olabilir. Özellikle çocukların internet başında durduğu süre ile kitap okuma arasında ters bir orantı vardır. Çocuklar internette her şeyi, çok kısa kelimeler halinde ve çoğunlukla görsel olarak gördüklerinden dolayı okuma tembelliği söz konusu olabilir. Bu beraberinde, dikkat sorununu getirebilir. Oynanan internet oyunları ve videolar çocukların hayal güçlerine ket vurur. Düşünün, çocuklarımız kitap okurken mi daha yaratıcı hayaller kurabilir yoksa karşısında gördüğü ekrana bakarak mı?

Teknolojinin gelişmesi, her gün yeni oyunların çıkması, renk ve tasarımlarla çocukları içine alması, bağımlılık düzeylerine yol açarken mahremiyet ve güvenlik konusunu da göz önünde bulundurmalıyız. Oyun oynarken ya da video izlerken çıkan bazı içerikler travma etkisine sebep olabilir ve bu zararlı içerikleri kendilerine rol model alabilirler. Mutlaka ebeveynler, internetlerine çocuk kilidi koymanın yanı sıra sürekli kontrol etmelerini önerebiliriz.

Ebeveynler Bu Konularda Neler Yapabilir, Çocuklarını Nasıl Yönlendirebilirler?

Ebeveynlerin çocuklarının üzerinde hâkimiyeti olması çok önemli bir konudur. Belli saatler belirleyip buna çocuklarının uymalarını sağlamak onların elindedir. Çocuklarla beraber program yaparak oyun ve video saatlerini en aza indirmelidirler. Bu durum bilgisayar ve telefon başında çok ciddi vakit harcayan çocuklar için ilk başlarda belki daha fazla zorlayıcı olabilir, burada ebeveynlerin kararlı duruşu ve sabırlı olması çok önemlidir. Eğer yaptığınız plandan ödün verirseniz çocuğunuz ileride bunu sizin açınızdan dezavantaja çevirebilir ve gelecekte daha zorlanacağınız durumlar içine girebilirsiniz. Ödül yöntemi de yine burada kullanılabilir. İstenilen bir davranışı devam ettirmek için kullanılan ödül yönteminde çocuğunuza onun hoşuna gidecek ufak hediyelerle bu davranışı pekiştirebilirsiniz.

Çocuklar genelde söyleneni yapmak yerine, gördüklerini yapmaya ve rol model almaya daha eğilimlidirler.
Ebeveynlerin çocukların ellerinden bilgisayar ve tabletleri alıp kendilerinin bu tür teknolojik ürünlerle vakit geçirmesi, çocukları öfkelendirebilir. Çocuklar bu durumu kritik yapamadıklarından dolayı davranışı tutarsız algılayıp, ebeveynlerinin söylediklerinin karşısında, yaptıklarını yapmaya devam edeceklerdir. Teknolojik aletin olmadığı bir odada ailecek kitap okumak, beraber puzzle gibi oyunlar oynamak hem gelişimsel açıdan hem de aile dinamikleri açısından çok yararlı olacaktır. Çocuğunuz direnip oyun oynamak ya da kitap okumak istemezse, siz başladığınız zaman bir süre sonra size katılım sağlayacaktır.

Psikolog | Hilal Tayhan